8 Mart 2013 Cuma

KADIN OLMAK/ZEYNEP ORAL

Gönderen: atalet

bloğun konsepti.. yazıları kısa.. görselliği zengin olsun demiştik..
ama bugün editörlerden biri.. bu konsepti deliyor.. 

Dünya emekçi kadınlar günümüzü.. Zeynep Oral'ın 1985'de Nairobi’de gerçekleştirilen Dünya Kadın Konferansı’nda yaşadıklarını aktardığı kitap ile  kutlamak istedik.. Her iki editörün de aklına aynı kitap düştü..

Zeynep Oral önsözünde..
"Siz hiç "Erkek Olmak" ya da "Çağdaş Erkek", "Çağımızda Erkek", "Dünyada Erkeğin Durumu", "Dünden Bugüne Erkek", "Tarih Boyunca Erkek", "Yeryüzünde Erkeğin Yeri" vb diye bir kitap gördünüz mü, duydunuz mu? Ben ne gördüm, ne duydum... Galiba henüz kimse böyle bir işe cesaret edemedi, edemiyor. Belki de "neye göre" erkeği anlatacaklarını bilemediklerinden...
Oysa, özellikle son on yıldır, dünyanın her yerinde, kadın üzerine yazılan kitaplardan geçilmiyor. "Neye göre kadın?" sorusunu yanıtlamak çok kolay da ondan mı?.. (Neye göre olacak? Elbette erkeğe göre kadın!)
Çok değil, birkaç ay önce bana Kadın Olmak diye bir kitap yazacağımı söyleseydiniz, inanmazdım... Evet, ben bir kadınım. Evet, benim işim yazı yazmak. Ama kadın üzerine bir kitap yazmak... "Hayır, benim işim değil," derdim..."İnsan olmaya" çalışan ben, "kadın olmak" üzerine ne diyebilirdim ki...

Ancak günün birinde kendimi "Nairobi Buluşması" diye adlandırılan bir toplantıda, dünyanın her yanından gelmiş 15.000 kadının arasında buluverdim. Onları gördüm, onları dinledim. Onların sevinçlerine, acılarına, sorunlarına, çabalarına, coşkularına, güçlerine, direnişlerine ve yaşamlarına tanıklık ettim. Onları sevdim. Onlara kızdım, öfkelendim. Onları anlamaya çalıştım. Onlara saygı duydum. Onlara inandım. Onları yaşadım.
"Nairobi Buluşması" bitti. Geri döndüm.
Ama bitmeyen bir şeyler vardı.
Bir ay boyunca gördüklerimi, duyduklarımı, tanıklık ettiklerimi, paylaştıklarımı, öğrendiklerimi, yüreğimin, beynimin, odamın bir çekmecesine kapayıp üzerine bir kilit asabilirdim... İçim elvermedi. Çünkü bitmeyen bir şeyler vardı.
İletişim araçlarını seferber edip o bitmeyeni sizlere aktarmaya çalıştım. Olmadı. Başaramadım. Basının, radyo ve televizyonun yüklü programları vardı... Elimdeki bir bavul ve 15.000 yürek dolusu malzemeyi, bunu benden daha iyi değerlendirebilecek kimselere vereyim, onlar bu kitabı yazsın dedim. O da olmadı. Herkesin çok işi vardı.
Kendimi sorumlu hissettim. Çünkü bitmeyen bir şeyler vardı.
Sonunda işe koyuldum. O bitmeyeni duyurmak, iletebilmek, çoğaltmak için.
O bitmeyen şey mi?
Ne "kadın olmak", ne "erkek olmak"... Yalnızca insan olmak çabası... İnsanı insan yapan değerleri koruma çabasından başka bir şey değil!"

15 Ekim 1985
diye yazmış..
fotoğraftaki kitapta yer alan  önsöz de budur.. 
ancak 2008 yılındaki yeniden basımda .. bu toplantı ile yazılarını neden  o zamanlar gazeteci olarak çalıştığı milliyet gazetesinde değil de bir kitapta topladığını ise..
bakın nasıl anlatmış yıllar sonra..

"Sabah toplantısındayım. Bir yandan rengârenk diaları gösteriyorum, bir yandan dizi tasarımımı anlatıyorum. Fotoğraflara herkes bayılıyor. Herkes dediğim, başta Çetin Emeç ve gazetede çeşitli bölüm müdürleri, toplam on-on beş kişi... Söylediklerime, "İlginç", "Çok ilginç", "Gerçek mi bu?", "Sahi mi?" gibi tepkiler geliyor...
Sordular, yanrtladım, yine sordular, yeniden anlattım, aralarında bol bol tartıştılar...
Yalnız bu arada bir şey dikkatimi çekti: O koca masanın etrafında herkes erkek!
(Çok tuhaf! Onca zamandır sabah toplantılarına girip çıkmışlığım var, bu durumu hiç fark etmemişim...)
Sonunda...
Sonunda, Çetin Emeç'in şöyle dediğini duydum: "Zeynep Hanım, kadın sorunları bizim okurlarımızı ilgilendirmez. Siz en iyisi 'Ben Afrika'dayken' diye üç yazılık bir dizi hazırlayın!"
O akşam, evimde, Kadın Olmak kitabım üzerine çalışmaya başladım...
Belki de o günlerde kadın sorunları gazete sayfalarında yer bulabilseydi, böyle bir kitap yazmaya hiç girişmeyecektim..."
bende üçüncü basımı var..
ne yazık.. ilk basıldığında zorunlu hizmette kitapçısı olmayan bir yerde çalıştığımdan takibimden kaçırmışım..
en son 2010 yılında basılmış.. 23. baskı yapılmış..

bu kitap dünya kadın gerçeğiyle ilgili rakamları veriyor..
anlatıların.. duyumların.. anıların yeri ayrıdır.. rakamların yeri ayrı..
eğitimde sağlıkta iş gücü olarak kadının payı ile ilgili istatistikler veriliyor..
dünya milletlerinden kadınların delegelerin görüşmeleri anlatılıyor.. 
kadınlara yönelik işkenceler anlatılıyor.. sayılarla..
tokat üstüne tokat yemiş gibi oluyorsunuz..
sıcak koltuğunuzda sırça sarayınızda bunları okurken..

ve ne yazık ki.. 2011'de yapılan şu videoda rakamlar hala aynıydı.. sene 2013 ama hala aynı..
"kadınlar dünyada yapılan işlerin üçte ikisinden sorumlu..oysa gelirin yüzde onunu kazanıyorlar.. ve emlakların yüzde birine sahipler.."

zeynep oral kadın olmak kitabı ne zaman basılmayacak biliyor musun ey okur..
bu kitabı.. erkekler de okudukları ve içselleştirdikleri  zaman....

sekiz martların bayram olarak kutlanacakları zamanlarda da buluşmak üzere.. 

Zeynep Oral
Kadın Olmak
Cumhuriyet Kitapları,23 baskı,
370 sayfa
Anlatı

4 yorum:

Burcu - Mutfak Camı dedi ki...

Fotoğraftaki heykel öncelikle dikkatimi çekti. İçeriği okumak için daha sonra döneceğim ama iki saniyem varken çıkmadan önce, heykeli belirtmeden geçmek istemedim...

Adsız dedi ki...

o kibele.. ana tanrıça.. =)

atalet

Arzu Sarıyer dedi ki...

Her 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü geldiğinde elime aldığım kitaptır.Burada görmek sevindirdi ,teşekkürler.

Burcu - Mutfak Camı dedi ki...

Atalet, teşekkür ederim bilgilendirme için. Ben kitap delisi bir arkeolog olduğumdan ana tanrıça'nın yanında kitap görünce iki tutkumun yan yana olmasının mutluluğunu belirtmek istemiştim ama o kadar acelem vardı ki, tam ifade edememişim, haklısın:O).

Sevgiler...

HANGİ KİTABI ARAMIŞTINIZ?