TİRZA/ARNON GRUNBERG

Gönderen: SelginGB

Sanırım Tirza'yı ilk Yekta Kopan'ın blogundaki bir yazıda fark ettim. sonrasında internette bir iki dolanma ile Tirza’dan “21.yy’ın en iyi kitabı, gelecek doksan yılda daha iyisi zor yazılır,” “N’olur kimse okumasın, böyle bir kitabı sadece çok az insan bilsin,” gibisinden yorumlarla karşılaşınca iyice meraklandım, derhal edindim, fazla bekletmeden okudum.

Arka kapakta yazılanlar konuyu çok güzel özetliyor.

“Kitap editörü jörgen hofmeester, son derece sıkıcı bir burjuva varoluşu içinde yaşayan emeklilik yaşının eşiğinde bir amsterdamlıdır. Roman, canından çok sevdiği iki kızından küçük olanı tirza’nın mezuniyet partisi için suşi hazırladığı sahneyle açılır. Bir Dostoyevski romanında olduğu gibi görünüşte sakin başlayan şeyler engellenemez şekilde açılacak, tırmanacaktır. Okur yaklaşmakta olan kader’in ayak seslerini işitir.

Romanın sayfaları açıldıkça Hofmeester’ın sürprizsiz, sakin hayatının katmanları da belirsizliklere doğru açılır. Seneler önce, çocukluk aşkına kaçan karısı beklenmedik şekilde ortaya çıkar ve onun huzurlu, şık evini alaşağı eder. Gözbebeği Tirza’sı erkek arkadaşıyla Afrika’ya gideceğini bildirir. Üstelik delikanlı Faslı bir müslümandır. Hofmeester bu gence baktığında 11 eylül saldırısını düzenleyen Muhammet Atta’dan başka bir şey göremez.

Tirza 21.yy da Dostoyevski üslubuna yakın bir teknikle yazılmış, insanı dumur edecek kadar güzel bir yapıt. Böyle hissetmemin sebebi belki de klasiklere olan amansız tutkum olabilir. Anlatı boyunca sürekli Tolstoy’a ve Dostoyevski’ye göndermeler yüzünden de her sayfada biraz daha hikayenin içine çekilmiş olabilirim.

İyi romanların hepsinde bir kırılma noktası olur. Bu yazarın takdirine kalmıştır. Bazen ilk başta yersiniz yumruğu ve sonrasında sırf bu yumruğu hak etmiş olmak için okursunuz. Bazen tam ortada gelir. Ben Tirza’da kırılmanın nerede olduğuna değil, sonrasında anlatının hiç de öyle birşey olmamış gibi üç sayfa öncesinin ritmiyle devam edişine hayran kaldım.

Tirza, benim ilk onumda en üstlerde yerini aldı. Bakalım sizin kaç numaranız olacak?

Tirza/Arnon Grunberg

Alef Ya./2008, 1. bası/484 sayfa

Çeviren: Gül Özlen

Roman